Historia szkoły

Nieznane są początki szkoły w Chełmcach. W księgach kościelnych z I poł. XV wieku można znaleźć jednak takie zdanie: „Od niepamiętnych lat istnieje tu szkoła”. Jak można domniemywać zwrot „od niepamiętnych lat został sformułowany na podstawie wspomnień najstarszych ówcześnie żyjących mieszkańców, czyli co najmniej 100 lat wstecz. Szkoła wówczas była utrzymywana przez proboszcza z jego własnych funduszy i prawdopodobnie zajęcia odbywały się w budynkach kościelnych.

W księgach kościelnych istnieją także wzmianki o szkole z późniejszych okresów. Lokalizacja budynku szkolnego z XIX wieku znana jest już na pewno. Stoi on do dnia dzisiejszego, a mieszkańcy nazywają go domem gminnym.

Po rozbiorach Chełmie należały do Prus i dlatego oprócz języka polskiego uczono się także języka niemieckiego. Jednak już od II poł XIX wieku do I wojny światowej język niemiecki stał się jedynym, obowiązującym językiem wykładowym. W okresie nasilającej się germanizacji próbowano wprowadzić obowiązkową modlitwę oraz naukę religii w tym języku. Młodzież i ich rodzice zbuntowali się przeciwko temu, podobnie jak we Wrześni. Organizatorem wyżej wymienionego strajku był ówczesny uczeń Stanisław Paruzal . Brali w nim udział między innymi  Władysław Kępski, Władysław Stanny, Antoni Mielcarek . Młodzież

W 1906 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny. Stoi on do dnia dzisiejszego przy drodze na Morgi. Mówi się o nim stara szkoła lub „czerwona” ze względu na kolor cegły Jak na tamte czasy i na wiejską szkołę był to budynek duży, przestronny, z jasnymi salami. Dobre oświetlenie południowo-zachodnie niewątpliwie wpłynęło na poprawę warunków nauczania. Mieścił on trzy sale lekcyjne, jedną na parterze i dwie na piętrze. Na poddaszu znajdowały się mieszkania dla nauczycieli, a na parterze od strony podwórka mieszkał kierownik szkoły. Przez pewien czas w szkole mieścił się urząd pocztowy prowadzony przez żonę kierownika szkoły. Najstarsi, obecnie żyjący mieszkańcy Chełmc i okolic chodzili do „czerwonej” szkoły.

W czasie okupacji hitlerowskiej „podstawówka” była zamknięta dla dzieci polskich. Nieliczna młodzież uczęszczała do szkoły w Tarnówku.
Większość jednak uczyła się w domach. Pierwszym powojennym rocznikiem absolwentów był rocznik 1945/46. Była to młodzież, która rozpoczęła naukę przed wojną, a w czasie okupacji dochodziła do szkoły w Tarnówku.

Powojenne klasy były bardzo liczne i dlatego w czerwonej szkole było ciasno. Problem ten rozwiązano, gdy udostępniono szkole pomieszczenia w starym baraku. Młodzież uczyła się tam do 1952 roku.
Na wiosnę w 1949 roku rozpoczęła się budowa nowego obiektu szkolnego. Wzniesiono go obok czerwonej szkoły. Z braku dostatecznej ilości funduszy została wykonana tylko l/3 zaprojektowanego budynku, to znaczy część północna z czterema klasami. Prace trwały 2 lata. Budynek został oddany do użytku 1 lutego 1951 roku. W 1957 roku założono instalację elektryczną i przeprowadzono remonty, szczególnie w starym budynku.

Po licznych staraniach została zorganizowana Szkoła Przysposobienia Rolniczego na prawach państwowych o kursie dwuletnim. Otwarto ją 3 listopada 1959 roku a zamknięto 18 października 1961 roku. Zajęcia odbywały się w salach szkoły. Ukończyło ją 12 osób, z czego 4 kształciło się dalej w Technikum Rolniczym w Kościelcu i Brześciu Kujawskim.
Do lat pięćdziesiątych każda inauguracja i zakończenie roku szkolnego były rozpoczynane nabożeństwem w kościele parafialnym, pod wezwaniem św. Katarzyny. Przez następne czterdzieści lat młodzież na lekcje religii chodziła do kościoła z wyjątkiem lat 1957-58 kiedy to ksiądz proboszcz nauczał W szkole.

W latach 70-tych i 8O-tych szkoła wspomogła finansowo odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie oraz budowę pomnika szpitala Centrum Zdrowia Dziecka.

W 1986 roku rozpoczęto prace modernizacyjne. Założono instalację centralnego ogrzewania i doprowadzono sieć wodociągową do sal. Po wielu latach starań 19 października 1993 roku podczas uroczystego zebrania nastąpiło otwarcie nowego skrzydła szkoły, w którym znajdują się sanitariaty i szatnia. Otwarcia dokonali Burmistrz Miasta i Gminy Kruszwica dr Tadeusz Gawrysiak oraz sołtys Chełmc pan Henryk Opasik.